Η θυματοποίηση. Διδώ Σωτηρίου: Ματωμένα Χώματα

Η θυματοποίηση του περιούσιου λαού, του λαού που δεν έχει ιστορική ευθύνη αλλά άγεται και φέρεται από τους θύτες της ιστορίας, από ξένες δυνάμεις, από οποιονδήποτε άλλο εκτός από το ξερό του το κεφάλι.

Δεν αντέχεται η ανάγνωση των "Ματωμένων Χωμάτων" σήμερα, όσο κορυφαία και αν είναι η θέση του στον κανόνα της ελληνικής λογοτεχνίας. Δεν αντέχεται βέβαια αν έχεις υιοθετήσει την άποψη ότι δεν φταίνε οι ξένοι, οι όποιοι άλλοι για τα δεινά σου αλλά οι πολιτικές και πνευματικές επιλογές σου. Μια τέτοια ανάγνωση όμως σήμερα είναι της μόδας, ταιριάζει με το πολιτικό πνεύμα της εποχής της τωρινής συγκυβέρνησης (αλλά η τάση αυτή υπήρχε ανέκαθεν με διαφορετικές αποχρώσεις ή τόνους) και της εμπέδωσης ενός κλίματος θυματοποίησης του λαού. 

Είναι χαρακτηριστικά τα αποσπάσματα από το βιβλίο: "Βρε Αξιώτη, δεν πέρασε ποτέ απ' το ξεροκέφαλό σου πως οι εκλογές του Νοέμβρη και ο διχασμός, όλα είναι έργο των ξένων; Δεν το'χεις ακουστά, μωρέ, το "διαίρει και βασίλευε"; Αυτοί μας βάλανε να φαγωθούμε, αυτοί. Τον φέρνανε δεν τον φέρνανε το βασιλιά, αυτοί θ' αλλάζανε πολιτική μια κι άλλαξε το συμφέρον τους". Τί ήταν ο ελληνικός λαός στη Μικρασία; "Ήμασταν ένας δημιουργικός, κεφάτος λαός και γινήκαμε ξαφνικά ένα παθητικό στα τεφτέρια των ξένων, που έπρεπε μονοκοκτυλιάς να σβηστεί. Και το σβήσιμο μας δεν έγινε μ' αθώα μολυβδοκόντυλα και γομολάστιχες, έγινε μ' αναρίθμητα εγκλήματα".

Μια τέτοια λογοτεχνία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή γιατί μέσω της θυματοποίησης και της αμνήστευσης των παραλείψεων του λαού παρεμποδίζει την πορεία του προς την αυτογνωσία και την αυτομεμψία που οδηγεί στη μη επανάληψη των ίδιων λαθών ιστορικά, τα οποία όμως επαναλαμβάνονται (από τον εμφύλιο ως τη σημερινή χρεωκοπία) επειδή απουσιάζει η αναγκαία στροφή προς την πραγματικότητα και η απομάκρυνση από την εικονικότητα. Η πορεία εξόδου από την ανωριμότητα δεν έχει ολοκληρωθεί, μήπως δεν έχει καν αρχίσει;