James Ellroy: Τα σκοτάδια μου

Βιογραφικό και αυτοβιογραφικό συγχρόνως το χρονικό που καταγράφει ο James Ellroy, βιογραφικό όσον αφορά το νήμα των γεγονότων που οδηγούν στη δολοφονία της μητέρας του το 1958, και αυτοβιογραφικό όσον αφορά τα γεγονότα της δικής του ζωής, την αναμέτρησή του με τα ποικιλώνυμα σκοτάδια του (his dark places) τα οποία, ωστόσο, είναι αξεδιάλυτα από την παρουσία της μητέρας του στη ζωή του.

Το γεγονός που σημάδεψε τον 10χρόνο Ellroy ήταν η βάναυση δολοφονία της μητέρας του το καλοκαίρι του 1958, ένα άθλιο σαββατόβραδο στο προάστιο Ελ Μόντι του Λος Άντζελες. Το βιβλίο είναι η προσπάθεια του Ellroy να θυμηθεί, να καταγράψει, να ακολουθήσει τη ζωή της μητέρας του ως τον θάνατό της και την συνακόλουθη αστυνομική έρευνα. Η διήγηση είναι πολύ σκληρή, όπως αρμόζει στη φήμη του Ellroy, στη φήμη του Λ.Α ως μιας σκληρής πόλης, στη φήμη των δολοφονημένων γυναικών από άνδρες μηδενικά. Είναι το χρονικό του μηδενός. Σεξ, βία, αλκοόλ, ναρκωτικά: ο τρόπος ζωής που σημάδεψε το Λ.Α. στις δεκαετίας του 50 και του 60. Ένα μακάβριο γαϊτανάκι θανάτου, μια εμμονή και ένα διαρκές φλερτ με το μηδέν, την απόγνωση και την άδεια ζωή. Ο Ellroy είναι θρασύτατα ειλικρινής. Πέρα από τις ωμές περιγραφές, ανατομία της ψυχοσύνθεσης της μητέρας του, ενδοσκοπεί και τον εαυτό του, καταγράφει με ασύγκριτη ωμότητα την προσωπική του αναμέτρηση με την χαμέρπεια του μηδενός που τον συνέθλιβε. Εικόνες και περιγραφές ασύλληπτης σκληρότητας, ένας τρόπος ζωής στα όρια της μη ζωής από τον οποίο έβγαιναν ζωντανοί μονάχα οι θαραλλέοι ή απλώς οι πιο τυχεροί- ο Ellroy υπήρξε και τα δύο. Σε κάποια αποσπάσματα διαβάζουμε με ευχαρίστηση πως σύχναζε σε δημόσιες βιβλιοθήκες ή καταβρόχθιζε κατά μόνας, όταν δεν αυνανιζόταν, αστυνομικά μυθιστορήματα, μια ρωγμή προς την αληθινή του κλίση ως συγγραφέας. Κάποιες στιγμές κουλτούρας φώτιζαν την άχαρη ζωή του, ήταν τυχερός: "Η κλασική μουσική έκανε το μυαλό μου να δουλεύει. Χανόμουν με Μπετόβεν και Μπραμς. Οι συμφωνίες και τα κονσέρτα με έπιαναν σαν να ήταν σύνθετα μυθιστορήματα.....έκλεβα τη λαϊκή κουλτούρα και επίπλωνα τον εσωτερικό μου κόσμο με άχρηστα αντικείμενα". Ο Ellroy έζησε το έγκλημα σε όλες του τις διαστάσεις, ως πραγματικό και προσωπικό γεγονός και αποφάσισε να το αναγάγει σε είδος τέχνης. "Το έγκλημα ήταν μπανάλ και δυιλισμένο όσο και η φαντασία ενός νεαρού". Η κοινοτυπία του εγκλήματος στο Λ.Α. (αντίστοιχη κοινοτυπία περιγράφει και ο Μπολάνιο στο "2666") έχει να κάνει με την δίχως νόημα δολοφονία γυναικών από μηδενικά αρσενικά. Ο Ellroy έχει κάποια θεωρία γι' αυτό, αναζητώντας την ρίζα της στην υπερβολική έκλυση τεστοστερόνης και στην ευκολία του θανάσιμου συνδυασμού σεξ-αλκοόλ-ναρκωτικών που δέσποζαν στη λαϊκή κουλτούρα του Λ.Α.Κάπου εκεί αποδίδει και τη δολοφονία της μητέρας του ο Ellroy δίχως φυσικά να την παρουσιάζει ως άβουλο θύμα- ο τρόπος ζωής της, όπως χιλιάδων άλλων γυναικών, ήταν έρμαιο της μοιραίας συνάντησης με τον άνδρα μηδέν που θα άπλωνε χέρι πάνω της, θα την βίαζε και θα την σκότωνε. Πολλοί θάνατοι τέτοιου τύπου είχαν αίσια κατάληξη για τις διωκτικές αρχές, τα στοιχεία ήταν αρκετά για να ξεδιαλύνουν την υπόθεση. Για την υπόθεση όμως της μητέρας του Ellroy τα στοιχεία δεν έφθασαν ποτέ ως την ανακάλυψη του δολοφόνου, κάποιου τυχάρπαστου προφανώς, μια ευκαιριακή γνωριμία ή ίσως και όχι, αλλά τι σημασία έχει, όταν "ο θάνατός της διέφθειρε τη φαντασία μου και μου πρόσφερε εκμεταλλεύσιμα δώρα. Μου έμαθε την αυτάρκεια μέσα από το αρνητικό παράδειγμα της. Είχα ένα αίσθημα αυτοσυντήρησης ακόμα και όταν η αυτοκαταστροφικότητα μου βρισκόταν στα ύψη.....Ξεπέρασα την κατάρα και το δώρο πήρε την τελική του μορφή στη γλώσσα".

Η γλώσσα της γραφής του Ellroy είναι δίχως φιοριτούρες σπουδή πάνω στον μινιμαλισμό και την εμμονή στα σκληρά γεγονότα. Λεηλάτησε πραγματικά, όπως γράφει, τον τάφο της μητέρας του για να αποδώσει την κοινοτυπία του εγκλήματος και τα μηδενιστικά του αίτια- προσέφερε ένα έργο τέχνης χρησιμοποιώντας την τέχνη της γραφής. Απ' αυτό και μόνο φαίνεται η παραδειγματική κάθαρση και ανάταση που προσφέρει η τέχνη σε αντίθεση με το έγκλημα που, σύμφωνα με τα δικά του φιλοσοφημένα λόγια, "είναι η ατομική τεμπελιά και η αταξία που μετατράπηκε σε επιδημία". Τα βιβλία του James Ellroy είναι τα σύγχρονα εγχειρίδια εγκληματολογίας.