Η αξιοπιστία ενός βραβείου μετάφρασης

Κάποτε, τα παλιά χρόνια, θα μπορούσε να γίνει και κανείς να μην το πάρει χαμπάρι επειδή ούτε τα μέσα υπήρχαν ούτε σοβαρός έλεγχος γινόταν. Να γίνει δηλαδή μετάφραση της μετάφρασης, όχι δηλαδή από το πρωτότυπο κείμενο, αλλά από δεύτερο "χέρι". Και πάλι, την εποχή εκείνη της πνευματικής και υλικής ένδειας αυτό δεν ήταν τόσο ηθικά κατακριτέο γιατί ο αναγνώστης αποκόμιζε κάποιο ψήγμα του εν λόγω βιβλίου και δεν παρέμενε στην άγνοια. Οι εποχές άλλαξαν και πλέον σε κάποιο επίπεδο μπορεί να γίνει έλεγχος, αλλά θα περίμενε κανείς αυτοί που απονέμουν βραβεία να είναι περισσότερο προσεκτικοί στις αξιολογήσεις τους- εκτός αν γνώριζαν αλλά δεν ανέμεναν ότι θα υπήρχε αποκάλυψη της εθελούσιας πλάνης στην οποία οδήγησαν το αναγνωστικό κοινό.

Η Αλεξάνδρα Ιωαννίδου,http://athensreviewofbooks.com/?p=1754 Το πιο ανησυχητικό είναι πως σχολιάζει επικριτικά και την αγγλική μετάφραση του Robert Chandler, την οποία διάβασα από τις εκδόσεις του New York Review Books, την μετάφραση δηλαδή που, σύμφωνα με την Ιωαννίδου, χρησιμοποίησε ο Μπλάνας για να "μεταφράσει" τον Γκρόσμαν. Έτσι ή αλλιώς μου είχε κάνει εντύπωση από την αρχή που τον Γκρόσμαν δεν τον μετέφρασε η Ιωαννίδου, η Μπακοπούλου ή ο Τριανταφυλλίδης, γνωστοί και δοκιμασμένοι μεταφραστές από τα ρώσικα- προτίμησα την αγγλική μετάφραση αλλά τελικά απ' ότι φαίνεται είναι η γαλλική που είναι πιο πιστή στο πρωτότυπο κείμενο.

Αλεξάνδρα Ιωαννίδου

από τις πιο γνωστές μεταφράστριες της ρωσικής γλώσσας, κυριολεκτικά ξεμπροστιάζει τις εκδόσεις "Γκοβόστη" (κρίμα....) και την επιτροπή που απένειμε το κρατικό βραβείο μετάφρασης στον Γιώργο Μπλάνα για τη μετάφραση του "Ζωή και Πεπρωμένο" του Βασίλι Γκρόσμαν. Η έρευνα της και το αποδεικτικό υλικό που προσκομίζει είναι καταλυτικά. Δυστυχώς πρόκειται περί μεταφραστικής απάτης. 

Πόση λοιπόν αξιοπιστία έχει ένα κρατικό βραβείο μετάφρασης; Ας συνυπογράψουμε τα λόγια με τα οποία κλείνει το κείμενο της η Ιωαννίδου: "Από την πλευρά μου θα ήθελα να συγχαρώ όποιον μειοψήφησε στην απονομή αυτού του κρατικού βραβείου και να καλέσω την επιτροπή στο σύνολο της να την αναθεωρήσει άμεσα, πριν την επίσημη απονομή του."