Η κυρία Ντόλυ

Την κυρία Ντόλυ τη γνώρισα νομίζω όταν πήγαινα στην τετάρτη δημοτικού. Ήταν η εποχή που οι γονείς μου συζητούσαν μεταξύ τους ν' αρχίσω να μαθαίνω αγγλικά. Δεν έκαναν τότε μαθήματα στο δημοτικό, και από τις δύο εναλλακτικές, να πάω σε φροντιστήριο ή να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα προτίμησαν το δεύτερο. Η κυρία Ντόλυ ήταν γνωστή του ξαδέλφου μου, του Γιάννη Γ., νοίκιαζε ένα σπίτι της στον ξάδελφό μου στην οδό Κεφαλληνίας και Καλύμνου, αυτή έμενε ακριβώς από κάτω, κι έτσι χάρη στον ξάδελφό μου γνωρίστηκαν και οι γονείς μου μαζί της. Την πρώτη μέρα που είχε έρθει στο σπίτι για να συζητήσουμε για τα μαθήματα, φυσικά με τους γονείς μου, είχα βγει στο μπαλκόνι του σπιτιού και προσπαθούσα να δω την κυρία Ντόλυ από απόσταση γιατί ντρεπόμουν να παρευρεθώ στην πρώτη συνάντηση μαζί της.

Η κυρία Ντόλυ την εποχή εκείνη πρέπει να ήταν πάνω από 50 χρονών. Η πρώτη εντύπωση που αποκόμισα, η πρώτη και διαχρονική αίσθηση μου εντοπιζόταν στα δύο σημεία κατατεθέν του παρουσιαστικού της: τα αναρίθμητα βραχιόλια στο δεξί μπράτσο της και τον περίφημο φιλέ με τον οποίο μάζευε το μήκος των μαλλιών της. Αυτές ήταν οι δύο βασικές εντυπώσεις όσον αφορά το παρουσιαστικό της γιατί κατά τα άλλα ήταν μια απόλυτα ευπαρουσίαστη και αξιοπρεπής κυρία, πολύ ευχάριστη στη παρέα και το μάθημά της. Ξεκίνησα αγγλικά μαζί της μέσα σε μια πολύ όμορφη ατμόσφαιρα και σιγά σιγά λόγω της οικειότητας που αναπτυσσόταν άρχισα να μαθαίνω πράγματα από την οικογενειακή της ζωή που μου εκμυστηρευόταν άφοβα. Ήταν μοναχοπαίδι κι αυτής της οικογένειας του εμπόρου Αναστασιάδη, μιας ευκατάστατης αστικής- με όλη τη σημασία της λέξης- οικογένειας στην Αθήνα, προσανατολισμένης πολιτικά στη βενιζελική παράταξη. Η κυρία Ντόλυ μου έλεγε πάντα με περηφάνια πως ο Ελευθέριος Βενιζέλος όταν ήταν μικρή την είχε βάλει να καθήσει στα γόνατα του μεγάλου εθνάρχη! Ακόμα θυμάμαι τη μεγάλη φωτογραφία, οικογενειακό κειμήλιο, που δέσποζε στο σαλόνι του σπιτιού της, του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο πατέρας της έφθασε να εκλεγεί πρόεδρος του εμπορικού επιμελητηρίου, και όλο αυτό το background την έφερε κάποτε φοιτήτρια της Νομικής Σχολής Αθηνών όπου τότε δίδασκαν τα μεγαθήρια της νομικής επιστήμης και των οικονομικών, ο Ξ. Ζολώτας, ο Αγγελόπουλος, ο Βαρβαρέσος κλπ. Με καμάρι μου διηγόταν ιστορίες από την φοιτητική της ζωή, για τους χορούς που έκαναν μαζί καθηγητές και φοιτητές, για τις απαιτητικές εξετάσεις, για τα βιβλία. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μου άνοιγε ένα διαφορετικό παράθυρο στον κόσμο, και ειδικά στο χώρο της γνώσης.


Τα μαθήματα συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια, και μάλιστα σε πολύ χαμηλές τιμές διδάκτρων, και άρχισα να παίρνω τα πρώτα πτυχία μου στα αγγλικά. Κάποια χρονιά ξεκίνησα επίσης να διδάσκομαι και γαλλικά , παράλληλα με τα μαθήματα στο Γαλλικό Ινστιτούτο, και βασικές αρχές γερμανικών. Πέρα από τα μαθήματα των ξένων γλωσσών, ήταν η κυρία Ντόλυ που με μύησε στον κόσμο των βιβλίων. Οι γονείς μου είχαν βέβαια αρκετά βιβλία στο οικογενειακό σπίτι, και όσο θυμάμαι τον εαυτό μου πάντα διαθέταμε βιβλιοθήκη σε κάποιο μέρος του σπιτιού, ακόμα και στο πατάρι υπήρχαν αρκετά βιβλία! Όμως ήταν η σημαδιακή παρουσία της κυρίας Ντόλυ που μου άνοιξε διάπλατα τον κόσμο του βιβλίου αφού ήταν φανατική αναγνώστρια και η ίδια- σε κάθε μάθημα μου ανέφερε διάφορους συγγραφείς και τα βιβλία που η ίδια διάβαζε καθώς και για το πόσο μεγάλη ήταν η προσωπική της βιβλιοθήκη. Σιγά σιγά ένας καινούργιος κόσμος ανοιγόταν μπροστά μου. Είχα βέβαια τη έφεση στην ανάγνωση (όχι πάντως του σχολικού βιβλίου!), και οι επισκέψεις με τον πατέρα μου στα βιβλιοπωλεία ήταν πάντα μέρες γιορτής για μένα (ακόμα θυμάμαι πως σε μια μέρα είχα αγοράσει περισσότερους από δέκα τόμους με έργα του Ιουλίου Βερν), αλλά ήταν η κυρία Ντόλυ η οποία επιβεβαίωσε την κλήση μου στην φιλαναγνωσία και τη σπουδή.

Όταν μάλιστα βρέθηκα σπίτι της για πρώτη φορά επιβεβαίωσα, και θαύμασα συνάμα, την αλήθεια των όσων μου έλεγε. Παντού στοίβες βιβλίων, στα ράφια, στα ντουλάπια, στα δωμάτια, ακόμα και στην κουζίνα! Αυτός ήταν ο κόσμος μου!
Εκτός όμως από την οικογενειακή της ζωή μάθαινα στοιχεία και από την ερωτική της ζωή. Στην ουσία η κυρία Ντόλυ παρέμενε ερωτευμένη σε όλη της τη ζωή με τον μόνο άνδρα που γνώρισε και παντρεύτηκε, τον Δημήτρη Π., θείο ενός παλιού πολιτικού ο οποίος ζει ακόμα. Ο γάμος τους όμως δεν μακροημέρευσε, διότι ο Δ.Π. αν και παντρεμένος με την κυρία Ντόλυ, ερωτεύτηκε κει συμβίωσε για ένα διάστημα με μια γνωστή καθηγήτρια γαλλικών την εποχή εκείνη, την Ζ.Β, η οποία, σύμφωνα με τα λεγόμενα της κυρίας Ντόλυ ήταν μια πολύ αισθησιακή και όμορφη γυναίκα. Την ίδια γυναίκα είχε αναφέρει και ο Νίκος Δήμου ως αυτή που τον μύησε στα μυστικά της γαλλικής γλώσσας και λογοτεχνίας, δίχως φυσικά να λησμονήσει ν' αναφέρει και την σαγηνευτική ομορφιά της. Παρά όμως την απιστία του συζύγου της, η κυρία Ντόλυ δεν έδωσε ποτέ διαζύγιο στον άντρα της, αλλά παρέμενε "εν διαστάσει" σε όλη της τη ζωή, ακόμα και όταν αυτός χώρισε μετά από κάποιο διάστημα με την Ζ.Β.


Τα χρόνια περνούσαν και η κυρία Ντόλυ συνέχιζε να έρχεται στο σπίτι και να μου κάνει μάθημα, έως ότου τελικά αυτό μετατράπηκε σε μια αναντικατάστατη conversation, ειδικά κάθε Σάββατο πρωί. Δεν ήταν όμως η κυρία Ντόλυ η κλασική δασκάλα ξένων γλωσσών που δίδασκε βάσει μιας τεχνικής προσανατολισμένης στην απόκτηση πτυχίων κατόπιν εξετάσεων- αν και είχα αποκτήσει κάμποσα απ΄αυτά, αυτό το κατάφερα περισσότερο όχι μαθαίνοντας μια τεχνική εξετάσεων αλλά διαβάζοντας και αποκτώντας μια ζωντανή επαφή με τις γλώσσες. Τούτο μου φάνηκε ιδιαίτερα χρήσιμο αργότερα σε απαιτητικές εξετάσεις που χρειαζόταν η γνώση ξένων γλωσσών.
Μετά από τόσα χρόνια μαθημάτων ήταν αναμενόμενο να βλέπει ο ένας τον άλλον με συγγενικό τρόπο μάλλον παρά με τη σχέση δασκάλας και μαθητή. 'Ετσι καθώς τα χρόνια περνούσαν κι εγώ μεγάλωνα και ενώ παρέμενα άνεργος, με δική μου επιλογή, παρά τη συλλογή πτυχίων, αντί να καταβάλλω το ελάχιστο ποσό διδάκτρων που πλήρωνα την κυρία Ντόλυ, και το οποίο δεν αυξήθηκε ποτέ, άρχισε η ίδια η δασκάλα μου να μου δίνει κάθε μήνα ένα μικρό χαρτζιλίκι για τα ελάχιστα, έτσι ή αλλιώς, έξοδά μου. Πλέον και οριστικά η σχέση δασκάλας-μαθητή είχε μετατραπεί σε σχέση γιαγιάς-εγγονού.


Όταν μεγάλωσα αρκετά, η κυρία Ντόλυ σταμάτησε να έρχεται σπίτι μας για μαθήματα, αλλά τότε είτε την επισκεπτόμουν εγώ μόνος στο σπίτι της, είτε μαζί με τη μητέρα μου. Τις περισσότερες φορές πάντως την συναντούσε η μητέρα μου η οποία την αγαπούσε ιδιαίτερα, είτε στο δρόμο, είτε στα πάρκα της Φωκίωνος Νέγρη. Δεν έμαθα ποτέ την ακριβή ημερομηνία θανάτου της (απεβίωσε σίγουρα σε ηλικία κοντά στα 90), ούτε φυσικά πήγα στην κηδεία της. Η κυρία Ντόλυ ήταν ένας από τους αγνότερους ανθρώπους που γνώρισα, αληθινά παιδική ψυχή, πέρασε ίσως απαρατήρητη από την οχλαγωγία του κόσμου, όσοι όμως τη γνώρισαν-οι πιστοί μαθητές της κυρίως- ως φίλη και εκπαιδευτικό διατηρούν μυστικά στην ψυχή τους άσβηστη και αναλλοίωτη τη μνήμη της. Ο κόσμος της παιδικής μου ηλικίας διαμορφώθηκε σημαντικά από την κυρία Ντόλυ, η οποία στις αρετές της συγκαταλεγόταν και η αγάπη της για τον Λόγο του Θεού, όπως αυτός βρίσκεται στην Αγία Γραφή, εκκλησιαζόταν μάλιστα τακτικά στις δύο μεγάλες ενορίες της Αθήνα, τον Άγιο Παντελεήμονα Αχαρνών και τον Άγιο Γεώργιο Κυψέλης. Ήταν ένα πρόσωπο που δεν ξέχασα ποτέ. Αιωνία της η μνήμη.